دکتر علیرضا رئیسی، معاون بهداشت وزارت بهداشت، با هشدار نسبت به وضعیت بی‌ضابطه فروش محصولات دخانی در کشور، سیگار را یکی از ارزان‌ترین کالاها در ایران دانست و تاکید کرد که اگر چالش‌های حوزه دخانیات جدی گرفته نشوند، سلامت جامعه قربانی اصلی خواهد شد.
قیمت پایین و دست‌های پنهان: چالش اصلی در افزایش مالیات
رئیسی با اشاره به اینکه افزایش مالیات بر دخانیات یکی از سیاست‌های موفق جهانی برای کاهش مصرف این محصولات است، ابراز تاسف کرد که “دست‌های پیدا و پنهان بسیاری در کار هستند” و مانع از افزایش مالیات بر محصولات دخانی در ایران می‌شوند. این در حالی است که سیگار در ایران جزو ارزان‌ترین کالاها به شمار می‌رود، عاملی که دسترسی به آن را بسیار آسان کرده و به افزایش مصرف دامن می‌زند.
وی افزود در حالی که بازار جهانی دخانیات در حال محدود شدن است، کشورهای آسیایی و به ویژه ایران، به بازاری جذاب برای شرکت‌های دخانی تبدیل شده‌اند. این شرکت‌ها حتی در شرایط تحریم نیز به راحتی خطوط تولید و تجهیزات مورد نیاز خود را وارد کشور می‌کنند. وزارت بهداشت در راستای مقابله با این وضعیت، رایزنی‌هایی را با نمایندگان مجلس برای افزایش مالیات بر محصولات دخانی در دستور کار قرار داده است.
مافیای دخانیات و آدرس‌دهی اشتباه در تولید سیگار
معاون بهداشت وزارت بهداشت، با رد ادعای صنعت دخانیات مبنی بر ناکافی بودن تولید سیگار در کشور، تصریح کرد که میزان تولید سیگار در ایران نه تنها کافی است، بلکه از میزان مصرف نیز بیشتر است. او این اظهارنظر صنعت دخانیات مبنی بر اینکه کمبود تولید منجر به قاچاق می‌شود را یک “آدرس اشتباه” خواند و توسعه صنعت دخانیات را نقطه‌ای تاریک و منفی برای کشور دانست. به گفته رئیسی، “مافیای دخانیات روزبه‌روز در حال توسعه صنعت دخانیات است.” وظیفه وزارت بهداشت در این میان، هشدار و اطلاع‌رسانی مستمر درباره مضرات دخانیات و پیگیری افزایش مالیات بر آن است.
فروش غیرقانونی و تبلیغات پنهان: آسیب‌پذیری جوانان
رئیسی به فروش بی‌ضابطه محصولات دخانی در کشور انتقاد کرد و گفت که بسیاری از دکه‌های مطبوعاتی بدون داشتن مجوز، اقدام به فروش سیگار می‌کنند. علاوه بر این، بر خلاف قانون، فروش سیگار به صورت نخی و به افراد زیر ۱۸ سال همچنان مشاهده می‌شود، که این امر دسترسی نوجوانان و جوانان را به این محصولات آسان‌تر می‌کند.
وی همچنین به معضل تبلیغ محصولات دخانی در آثار نمایشی، به ویژه در شبکه نمایش خانگی، اشاره کرد. او ابراز نگرانی کرد که در این آثار، استعمال سیگار توسط بازیگران، حتی بازیگران زن، به نوعی “پرستیژ و افتخار” تبدیل شده است. رئیسی تأکید کرد که صحنه‌هایی که در آن‌ها شخصیت‌ها هنگام عصبانیت سیگار می‌کشند، بدآموزی دارد و این تصور غلط را ایجاد می‌کند که سیگار کشیدن می‌تواند باعث آرامش شود، در حالی که چنین صحنه‌هایی می‌تواند جوانان را به شدت تحت تأثیر قرار دهد.
وزارت بهداشت به صورت مداوم موارد مربوط به فروش بی‌ضابطه سیگار و تبلیغ آن در شبکه نمایش خانگی را گزارش می‌کند. همچنین، اقداماتی برای جمع‌آوری مراکز عرضه قلیان، از جمله در قهوه‌خانه‌ها، در دستور کار قرار گرفته است، اما این اقدامات با مقاومت اصناف مواجه می‌شوند.
قربانی اصلی: سلامت عمومی
دکتر رئیسی در پایان هشدار داد که اگر مسائل و چالش‌های حوزه دخانیات در کانون توجه قرار نگیرد و اقدامات جدی برای کنترل آن صورت نپذیرد، “حوزه سلامت، قربانی اصلی این موضوع می‌شود.” این یک هشدار جدی است که ضرورت بازنگری در سیاست‌های کنترل دخانیات و مقابله قاطع با سودجویان در این صنعت را بیش از پیش آشکار می‌سازد.