سکته مغزی یکی از خطرناکترین و شایعترین اختلالات مغزی است که بهطور ناگهانی رخ میدهد و در صورت عدم تشخیص و درمان بهموقع، میتواند منجر به ناتوانی دائمی یا حتی مرگ شود. متخصصان مغز و اعصاب تأکید دارند که آگاهی از علائم اولیه و اقدام فوری در ساعات ابتدایی، که به آن «زمان طلایی» گفته میشود، نقش تعیینکنندهای در کاهش آسیبهای مغزی و نجات جان بیمار دارد.
دکتر محمد جعفری، متخصص مغز و اعصاب، در گفتوگویی با رسانهها با اشاره به ماهیت سکته مغزی توضیح داد: این بیماری زمانی رخ میدهد که خونرسانی به بخشی از مغز بهطور ناگهانی متوقف یا کاهش یابد. این اختلال به دو نوع اصلی تقسیم میشود؛ نوع ایسکمیک که ناشی از انسداد رگهای مغزی بهدلیل لخته خون است، و نوع هموراژیک که در اثر پارگی عروق مغزی و خونریزی داخلی ایجاد میشود. هر دو نوع میتوانند آسیبهای جدی به سلولهای مغزی وارد کنند.

جعفری با بیان اینکه سکته مغزی معمولاً بدون علائم هشداردهنده قبلی بروز میکند، افزود: افراد مبتلا به بیماریهایی مانند دیابت، فشار خون بالا و چربی خون، در معرض خطر بیشتری قرار دارند. علائم هشداردهنده شامل تاری دید ناگهانی، بیحسی یا ضعف در یک سمت بدن، سرگیجه، تهوع بدون علت مشخص و اختلال در گفتار هستند. مشاهده هر یک از این نشانهها باید زنگ خطر جدی برای مراجعه فوری به مراکز درمانی باشد.
وی ادامه داد: علائم شایعتر سکته مغزی شامل افتادگی یک طرف صورت، ناتوانی در بلند کردن یکی از بازوها، لکنت زبان، دوبینی یا کاهش ناگهانی بینایی، ضعف عضلانی و از دست دادن تعادل است. تشخیص سریع این علائم و تماس فوری با اورژانس (شماره ۱۱۵) میتواند مسیر درمان را بهدرستی آغاز کند و از بروز آسیبهای جبرانناپذیر جلوگیری کند.
بر اساس آمارهای رسمی، سالانه حدود ۱۵۰ هزار نفر در ایران دچار سکته مغزی میشوند که این رقم بالاتر از میانگین جهانی است. نکته نگرانکنندهتر آن است که سن ابتلا در کشور پایینتر از سایر کشورهاست و حتی مواردی در سنین زیر ۳۰ سال نیز گزارش شده است.
جعفری با تأکید بر نقش عوامل خطر در بروز سکته مغزی گفت: فشار خون بالا، دیابت، چربی خون و سبک زندگی ناسالم از مهمترین عوامل زمینهساز این بیماری هستند. کنترل این عوامل از طریق تغذیه مناسب، فعالیت بدنی منظم و ترک عادات مضر مانند مصرف دخانیات، میتواند نقش مؤثری در پیشگیری ایفا کند.
وی همچنین به اهمیت درمان فوری در ساعات اولیه اشاره کرد و گفت: در سه ساعت نخست پس از بروز علائم، تزریق داروهای لختهشکن میتواند از آسیبهای شدید مغزی جلوگیری کند. این مرحله حیاتی نیازمند همکاری سریع همراهان بیمار با اورژانس و انتقال فوری به مراکز درمانی مجهز است.
در پایان، این متخصص مغز و اعصاب بر ضرورت افزایش آگاهی عمومی درباره علائم سکته مغزی و اقدامات اولیه تأکید کرد و افزود: آموزش همگانی و اطلاعرسانی دقیق میتواند جان هزاران نفر را نجات دهد و از بروز ناتوانیهای دائمی جلوگیری کند. همچنین افرادی که سابقه سکته مغزی دارند باید تحت نظر پزشک متخصص قرار گیرند تا از بروز مجدد این بیماری پیشگیری شود.
شناخت زمان طلایی درمان و اقدام سریع، مهمترین ابزار برای مقابله با سکته مغزی و حفظ سلامت مغز است.

ریحانه قیاسی، یکی از خبرنگاران پرتلاش و بااستعداد مجله خبری است که با نگاهی دقیق و تحلیلی، به پوشش رویدادهای مهم میپردازد. او با تخصص در حوزههای فرهنگی و اجتماعی، و…همواره سعی دارد تا با گزارشهای عمیق و مصاحبههای تأثیرگذار، صدای اقشار مختلف جامعه باشد.
دقت، پشتکار و علاقه فراوان ریحانه به کارش، او را به یکی از اعضای کلیدی تیم تحریریه تبدیل کرده است. او با قلمی روان و حرفهای، به بررسی مسائل روز میپردازد و مقالاتش همواره مورد توجه خوانندگان قرار میگیرد.