## فاجعه در صنعت دارویی، تهدیدی جدی برای نظام سلامت کشور
صنعت دارویی ایران با چالش های جدی روبروست و این چالش ها نه تنها به ضرر چند شرکت دارویی و سقوط چند نماد در بورس منجر می شود، بلکه کل نظام سلامت کشور را در معرض خطر قرار می دهد. کمبود دارو که در یک سال اخیر به گوش همه رسیده است، با این روند نگران کننده به سمت یک بحران جدی حرکت می کند.
در این تحلیل، عملکرد ۴۰ شرکت دارویی تولیدی را بررسی کرده ایم. بررسی ها نشان می دهد که ۲۳ شرکت نسبت به سال گذشته عملکرد ضعیف تری داشته اند و ۸ شرکت در ۶ ماهه اول سال زیان ده بوده اند. نمادهای بیوتیک، دابور و درهآرو در این دوره عملکرد بهتری از خود نشان داده اند، در حالی که کی بی سی، دسانکو و دروز عملکرد بسیار ضعیفی داشته اند.
وضعیت دسانکو یا داروسازی سبحان آنکولوژی که تولید داروهای درمان سرطان را بر عهده دارد، بسیار نگران کننده است. بدتر شدن شرایط این شرکت می تواند تامین داروهای مورد نیاز بیماران سرطانی را با چالش جدی روبرو کند.
برای ارزیابی دقیق تر عملکرد شرکت های دارویی، چهار عامل کلیدی را مورد بررسی قرار داده ایم:
1. مقایسه عملکرد تابستان امسال با بهار امسال
2. مقایسه عملکرد تابستان امسال با تابستان سال گذشته
3. مقایسه عملکرد نیمه اول سال ۱۴۰۳ با نیمه اول سال ۱۴۰۲
4. نسبت P/E ttm نمادها
در این تحلیل، تمام این چهار عامل را به طور همزمان و به صورت ترکیبی مورد بررسی قرار داده ایم تا نتیجه گیری دقیق و جامع تری ارائه شود.
### نگاهی به عملکرد شرکت های دارویی در تابستان
با توجه به تحلیل های انجام شده، “دزهراوی” در تابستان نسبت به بهار عملکرد بسیار بهتری از خود نشان داده است، اما هنوز برای قضاوت نهایی زود است. “دبالک” نیز که در هابر زیان ده بود، در این دوره به سوددهی رسیده است.
رشد نمادهای “دیران”، “دروز”، “دسانکو” و “کی بی سی” در این دوره، در واقع کاهش میزان زیان دهی این شرکت ها بوده است و به همین دلیل نمی توان به آنها وزن زیادی داد.
نمادهای “دکوثر”، “دشیمی”، “ریشمک”، “دلقما”، “درازی”، “داسوه” و “دتولید” نیز تابستان ضعیفی را پشت سر گذاشته اند و شاهد افت شدید سودآوری این شرکت ها بودیم.
### مقایسه عملکرد تابستان امسال با تابستان گذشته
نمادهای بیوتیک، دابور و دزهراوی عملکرد خوبی را در این دوره داشته اند، اما دزهراوی هنوز در ابتدای مسیر بهبود قرار دارد و نیاز به رصد و بررسی بیشتر دارد.
رشد بیش از ۱۰۰ درصدی “درازک” نسبت به تابستان گذشته، فقط به دلیل زیان ده بودن تابستان گذشته و سود اندک در تابستان امسال است. این شرکت همچنین در مقایسه با بهار امسال، در تابستان افت ۹۶ درصدی را تجربه کرده است.
“دکوثر”، “دشیمی”، “ریشمک”، “دیران”، “دلقما”، “دتولید”، “دسانکو”، “درازی”، “داسوه”، “کی بی سی” و “دروز” همگی در تابستان زیان ده بوده اند.
نمادهای دارو، دحاوی، ددام، دالبر، دجابر، دسبحان و دامین نیز افت بیش از ۵۰ درصدی سودآوری را تجربه کرده اند.
### بررسی P/E ttm نمادها و نتیجه گیری
برای نتیجه گیری بهتر، لازم است به نسبت P/E ttm نمادها نیز توجه کنیم:
1. “درازک” با وجود رشد خوب در ۶ ماهه، با توجه به افت عملکرد در تابستان و P/E بالای نماد، وضعیت مطلوبی ندارد.
2. “دزهراوی” در ۵ ماهه و تابستان عملکرد خوبی داشته است، اما برای قضاوت نهایی باید عملکرد این نماد را در پاییز نیز رصد کنیم.
3. “دفارا” و “دپارس” با وجود P/E خوب، عملکرد ضعیفی را نشان داده اند.
4. “بیوتیک” و “دابور” با عملکرد رو به رشد و P/E مناسب، نمادهای امیدوار کننده ای هستند.
5. “درهآور” به عنوان تولید کننده انحصاری PVA با عملکرد عالی در حال رشد است.
6. “ریشمک” که پیشتر عملکرد بسیار خوبی داشت، اکنون با افت سودآوری روبرو است.
7. “دارو”، “دتولید” و “دیران” با افت ممتد سودآوری، با چالش های جدی روبرو هستند.
8. “دحاوی”، “دروز”، “دسانکو” و “کی بی سی” نیز در حال نزدیک شدن به لبه پرتگاه هستند.
### بی توجهی دولت به صنعت دارویی، عامل مهمی در تشدید مشکلات
مشکلات صنعت دارویی فقط به عملکرد ضعیف شرکت های دارویی محدود نمی شود.
* دولت ۶۰ هزار میلیارد تومان به داروسازان بدهی دارد که باید پرداخت شود. عدم پرداخت به موقع مطالبات، تامین نقدینگی و سرمایه در گردش شرکت ها را با مشکل مواجه کرده و روند تهیه مواد اولیه و تولید را به شدت تحت تاثیر قرار داده است.
* تامین اجتماعی نیز ۶ هزار میلیارد تومان به داروخانه ها بدهی پرداخت نشده دارد. عدم پرداخت این بدهی، خرید دارو توسط داروخانه ها و به تبع آن فروش شرکت ها را با افت مواجه کرده است.
* مشکلات ثبت سفارش و عدم تخصیص ارز به داروسازان برای واردات مواد اولیه تولید دارو، از دیگر دلایل افت تولید و فروش شرکت های داروسازی است.
* عدم توان تامین مواد اولیه کافی توسط شرکت های مواد اولیه داخلی نیز از چالش های جدی صنعت دارویی کشور است.
