“`html
هوش مصنوعی (AI)، دیگر صرفاً یک ابزار نرم‌افزاری نیست؛ بلکه به زودی به عنصری جدایی‌ناپذیر در زندگی روزمره تبدیل خواهد شد. پیشرفت شگفت‌آور این فناوری، یادآور تحولاتی است که در دهه گذشته با ظهور شبکه‌های اجتماعی و تلفن‌های هوشمند تجربه کردیم. اهمیت شناخت هوش مصنوعی و آمادگی برای ورود آن به زندگی ما، غیرقابل انکار است. باید با آگاهی کامل، قوانین و مقررات لازم را تدوین و از رویکردی متعادل و منطقی در مواجهه با آن بهره ببریم.
رهبر معظم انقلاب، با درایتی مثال‌زدنی، به ابعاد مختلف هوش مصنوعی و ضرورت تسلط بر این فناوری اشاره کرده‌اند. ایشان هشدار داده‌اند که در صورت عدم تسلط بر لایه‌های زیربنایی هوش مصنوعی، ممکن است کشورها با محدودیت‌هایی در استفاده از آن روبرو شوند. بنابراین، توسعه فناوری‌های پیشرفته و بومی‌سازی هوش مصنوعی، امری ضروری و حیاتی است.
هوش مصنوعی به‌زودی تمامی جنبه‌های زندگی انسان را متحول خواهد کرد؛ از سلامت و خانواده تا آموزش، فناوری، مشاغل و حتی پزشکی و حمل‌ونقل. یکی از مهم‌ترین این حوزه‌ها، تأثیر هوش مصنوعی بر خانواده به عنوان بنیاد جامعه ایرانی اسلامی است. در این راستا، گفت‌وگویی با سرکار خانم سمیرا خطیب‌زاده، عضو هیأت علمی دانشگاه سوره و مدرس رشته ارتباطات انجام شده که بخش اول آن در ادامه ارائه می‌شود.
*با توجه به سرعت پیشرفت هوش مصنوعی، هدف اولیه از ایجاد آن چه بود و چگونه وارد زندگی روزمره ما شد؟
هوش مصنوعی در ابتدا به عنوان ابزاری کمکی برای انسان طراحی شد. اولین نمونه قابل توجه، جاروبرقی رباتیک رومبا بود. اما با پیشرفت علوم کامپیوتر و برنامه‌نویسی، کاربردهای آن فراتر از کمک به فعالیت‌های انسان گسترش یافت. ابزارهایی مانند چت جی‌پی‌تی که حجم عظیمی از اطلاعات را در کوتاه‌ترین زمان پردازش می‌کنند، از این دست هستند.
از سال ۲۰۲۰، نگاه به هوش مصنوعی تغییر کرد. این فناوری، صرفاً در حد تسهیل کارها نیست و می‌تواند ساختارهای اجتماعی، از جمله مشاغل، رسانه‌ها و حتی خانواده را دگرگون کند. باید با رویکردی هوشمندانه، خود را برای این تحولات آماده کنیم.
*نگاه‌های مختلفی به هوش مصنوعی وجود دارد.
بله، چهار نگاه کلی وجود دارد: ۱. نگاه بدبینانه که بر آسیب‌های هوش مصنوعی تمرکز دارد. ۲. نگاه خوش‌بینانه که از پذیرش بی‌چون و چرای این فناوری حمایت می‌کند. ۳. نگاه انتقادی که به تمام فناوری‌های نوین نگاهی محتاطانه دارد. ۴. نگاه عمل‌گرا که نقاط ضعف و قوت هوش مصنوعی را بررسی کرده و تلاش می‌کند از ظرفیت‌های آن به بهترین نحو استفاده کند.
ایران در تولید علم مرتبط با هوش مصنوعی رتبه ۱۵ دنیا را دارد؛ اما در کاربرد عملی آن، رتبه ۷۷ قرار گرفته است. این نشان می‌دهد که باید در جهت عملیاتی کردن دانش تولید شده، گام‌های موثرتری برداریم.
به فرموده امیرالمؤمنین (ع): «العلم سلطان». تسلط بر دانش، به معنای قدرت است. عدم استفاده از هوش مصنوعی در صنایع کلیدی، ما را در برابر این فناوری آسیب‌پذیر می‌کند و مانع از بومی‌سازی و تطبیق آن با سبک زندگی ایرانی-اسلامی می‌شود.
*رویکرد خانواده در مواجهه با هوش مصنوعی چگونه باید باشد؟
هوش مصنوعی می‌تواند در حوزه‌های مختلفی به خانواده کمک کند. در آموزش، می‌توان از آن به عنوان معلم هوشمند استفاده کرد که شیوه آموزش خود را با توجه به ویژگی‌های شخصیتی هر دانش‌آموز تطبیق می‌دهد. این امر، امکان آموزش در خانه و تحت نظارت خانواده را فراهم می‌کند.
*تاثیر تربیتی هوش مصنوعی بر خانواده چیست؟
هوش مصنوعی می‌تواند با تحلیل رفتار کودکان، به والدین در درک بهتر فرزندان خود کمک کند. همچنین، می‌تواند در آموزش مهارت‌های ارتباطی، مدیریت مسئولیت‌ها و اوقات فراغت و حتی حل تعارضات خانوادگی به خانواده‌ها یاری رساند. حتی می‌تواند در برنامه‌ریزی رژیم غذایی و نظارت بر سلامت اعضای خانواده نیز مفید باشد.
از دیگر قابلیت‌های هوش مصنوعی، کمک به مدیریت مسائل مالی خانواده، از طریق ارائه راهکارهای خرید هوشمندانه و پیشنهاد ایده‌های کارآفرینی است. این فناوری حتی می‌تواند در پیش‌بینی وضعیت آینده مالی خانواده نیز موثر باشد.
ادامه دارد…
“`
