تحولی نویدبخش در درمان سرطان: گامی به سوی واکسن‌های شخصی‌سازی‌شده
پس از سال‌ها تلاش بی‌نتیجه، افق‌های جدیدی در زمینه ساخت واکسن‌های ضدسرطان گشوده شده است. پیشرفت‌های چشمگیر در فناوری mRNA و پزشکی شخصی‌سازی‌شده، نویدبخش انقلاب در درمان این بیماری مهلک هستند. انتظار می‌رود سال آینده شاهد جهشی بزرگ در این عرصه باشیم. واکسن mRNA-4157 محصول مشترک شرکت‌های مدرنا و مرک، در آزمایش‌ها نتایج امیدوارکننده‌ای نشان داده و پیش‌بینی می‌شود سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) آن را در سال ۲۰۲۵ تأیید کند.
همزمان، طرح “پلتفرم راه اندازی واکسن سرطان” در بریتانیا با همکاری BioNTech، به دنبال آزمایش واکسن‌های شخصی‌سازی‌شده مبتنی بر mRNA بر روی هزاران بیمار مبتلا به سرطان‌های روده بزرگ، پانکراس و ملانوما است. این واکسن‌ها با توجه به جهش‌های ژنتیکی منحصر به فرد هر بیمار طراحی می‌شوند و سیستم ایمنی را برای شناسایی و نابودی سلول‌های سرطانی آموزش می‌دهند.
روش کار بدین صورت است: ابتدا نمونه‌برداری از تومور انجام می‌شود و سپس توالی‌یابی ژنتیکی برای شناسایی جهش‌ها و پروتئین‌های مرتبط با آن‌ها صورت می‌گیرد. در نهایت، واکسنی اختصاصی برای هدف‌گیری این نشانگرها تولید می‌شود. پیشرفت‌های اخیر در فناوری mRNA و هوش مصنوعی، این فرآیند را به شش هفته کاهش داده است.
با این حال، هزینه بالای تولید این واکسن‌های شخصی‌سازی‌شده، محققان را بر آن داشته تا به دنبال راهکارهای جایگزین برای تولید واکسن‌های مناسب برای جمعیت‌های وسیع‌تر باشند. این تلاش‌ها بر روی هدف‌گیری نشانگرهای توموری رایج تمرکز دارند. علاوه بر این، استفاده از واکسن‌های ضدسرطان به عنوان درمان مکمل در کنار روش‌های درمانی مانند جراحی یا شیمی‌درمانی در مراحل اولیه سرطان، مورد توجه قرار گرفته است. برخی از پژوهشگران حتی امیدوارند روزی از این واکسن‌ها به صورت پیشگیرانه در افراد در معرض خطر استفاده شود.
اگرچه واکسن‌های شخصی‌سازی‌شده رویکردی هدفمند و دقیق ارائه می‌دهند، اما فرآیند پیچیده تولید آن‌ها هزینه بالایی را در پی دارد. سال آینده، سالی تعیین‌کننده در این زمینه خواهد بود و موفقیت در این مسیر می‌تواند گامی بزرگ در مبارزه دیرینه با سرطان به حساب آید. با این وجود، با توجه به تجارب تلخ گذشته، محققان با احتیاط و واقع‌بینی به آینده می‌نگرند.
