داستان پینوکیو، این قصه قدیمی با رگه‌های انتقادی نسبت به مناسبات اقتصادی قرن هجدهم، این‌بار در تبریز به‌صورت نمایشی مدرن و به زبان ترکی اجرا می‌شود تا هم کودکان امروز را سرگرم کند و هم با زبانی ساده درباره آسیب‌های عصر دیجیتال، از جمله اعتیاد به گوشی و فضای مجازی به آنها آموزش دهد.
چرا پینوکیو هنوز جذاب است
اصلِ قصه پینوکیو درباره دروغ، مسئولیت‌پذیری و تبدیل شدن به انسان است؛ موضوعاتی که همیشگی‌اند و قابل بومی‌سازی برای هر دوره. تیم سازنده این نمایش با بازنویسی روایت در چارچوب مشکلات معاصر تلاش کرده پیام اخلاقی را بدون شعارزدگی به کودکان منتقل کند و از ظرفیت نوستالژیک قصه برای ارتباط با والدین و مربیان نیز بهره ببرد.
ویژگی‌های اجرایی و آموزشی نمایش
- روایت به‌روز و بومی‌سازی فرهنگی: پرداخت به موضوعات مدرن مانند بازی‌های الکترونیکی و شبکه‌های اجتماعی در قالبی کودکانه؛ اجرای ترکی برای اولین‌بار در استان و تأکید بر حفظ زبان و ادبیات محلی.
- فرمت اجرایی مناسب مدارس: دکور قابل‌جابجایی، برنامه‌ریزی اجراهای صبحگاهی برای مهدکودک‌ها و مدارس و نمایش عصرگاهی برای خانواده‌ها که نمایش را به ابزاری آموزشی و فرهنگی در سطح جامعه تبدیل می‌کند.
چالش‌ها و واقعیت تولید تئاتر کودک
تولید تئاتر کودک در ایران با موانعی مانند کمبود سالن مناسب، افزایش هزینه‌های تولید و حساسیت به تعیین قیمت بلیت روبه‌روست؛ در عین حال گروه‌ها تلاش می‌کنند با کاهش هزینه‌ها و تکیه بر حمایت شهرداری و نهادهای محلی، دسترسی مدارس و خانواده‌ها را به این‌گونه اجراها حفظ کنند. تئاتر عروسکی به‌ویژه در بسیاری از استان‌ها کم‌نمایش است و نیاز به توجه بیشتر نهادهای فرهنگی دارد.
ظرفیت آموزشی تئاتر در نظام مدرسه
متخصصان آموزشی تأکید دارند نمایش و روش‌های نمایشی می‌توانند به‌عنوان ابزار یادگیری فعال وارد برنامه درسی شوند؛ تجربه‌های بین‌المللی نشان می‌دهد که آموزش مبتنی بر نمایش به ارتقای مهارت‌های اجتماعی، خلاقیت و درک اخلاقی کودکان کمک می‌کند. برای نهادینه کردن این رویکرد نیازمند آموزش معلمان، توسعه محتوای نمایشی-آموزشی و همکاری میان وزارت آموزش و پرورش و نهادهای فرهنگی هستیم.
راهکارهایی برای تقویت تئاتر کودک در استان‌ها
- ایجاد و تجهیز سالن‌های ویژه کودک و برگزاری دوره‌ای اجراهای مدرسه‌ای؛
- طراحی بسته‌های حمایتی خلاق برای تولیدکنندگان شامل یارانه تولید، همکاری با شهرداری‌ها و برنامه‌های معرفی در شبکه‌های محلی.
جمع‌بندی
نمایش پینوکیو در تبریز نمونه‌ای از چگونگی ترکیب میراث ادبی جهانی با نیازهای تربیتی معاصر است؛ اگر زیرساخت‌ها و سیاست‌گذاری مناسب فراهم شود، تئاتر کودک می‌تواند نقش مؤثری در آموزش غیررسمی، تقویت زبان محلی و شکل‌دهی به رفتارهای شهروندی نسل آینده ایفا کند.
ریحانه قیاسی، یکی از خبرنگاران پرتلاش و بااستعداد مجله خبری است که با نگاهی دقیق و تحلیلی، به پوشش رویدادهای مهم می‌پردازد. او با تخصص در حوزه‌های فرهنگی و اجتماعی، و…همواره سعی دارد تا با گزارش‌های عمیق و مصاحبه‌های تأثیرگذار، صدای اقشار مختلف جامعه باشد.
دقت، پشتکار و علاقه فراوان ریحانه به کارش، او را به یکی از اعضای کلیدی تیم تحریریه تبدیل کرده است. او با قلمی روان و حرفه‌ای، به بررسی مسائل روز می‌پردازد و مقالاتش همواره مورد توجه خوانندگان قرار می‌گیرد.