کارگردان «ساکورای کاغذی»: سطحی‌نگری و تساهل آفت جدی برای تئاتر متفکر است

مجید شکری، کارگردان نمایش «ساکورای کاغذی»، در گفتگو با خبرنگار مهر، درباره مضامین این اثر نمایشی که این روزها در تماشاخانه هامون به روی صحنه می‌رود، چنین گفت: موضوعاتی چون انزوا، فقدان، سوگواری، ناکامی‌های عاطفی، فرصت‌های از دست رفته، روابط انسانی، مدرنیته و تأثیر آن بر سبک زندگی، همواره دغدغه‌های اصلی من بوده‌اند. این دغدغه‌ها، محرک اصلی من برای نوشتن و کارگردانی هستند، نه صرفاً تصمیم به نگارش نمایشنامه‌ای بدون موضوع مشخص! «ساکورای کاغذی»، دومین قسمت از سه‌گانه تنهایی است. قسمت اول، «کسی برای یک گوریل غمگین کاری نمی‌کند»، سال گذشته در سالن سایه تئاتر شهر اجرا شد. در این نمایش، تصمیم گرفتم بر یکی از مهم‌ترین این دغدغه‌ها، یعنی فقدان و به ویژه غم از دست دادن عزیزان و تأثیر آن بر زندگی بازماندگان، تمرکز کنم.

او در ادامه افزود: موضوعاتی وجود دارند که فراتر از مرزهای جغرافیایی، نژادی و فرهنگی، ذهن هر انسانی را به خود مشغول می‌کنند. این مسائل بنیادین و مهم هستند و هر چه درباره‌شان صحبت شود باز هم کم است. در عصر جدید مدرنیته که سبک زندگی فردی و اجتماعی را دگرگون کرده و به نوعی بیگانگی و انزوای اجتماعی منجر شده، گفتگو و بحث در مورد این مسائل، از طریق رسانه‌هایی مانند تئاتر، ضروری است. قطع ارتباط با این مفاهیم، که روز به روز کمرنگ‌تر می‌شوند، می‌تواند به ظهور نوعی انسان جدید و چندان جذاب منجر نشود. موضوعات مطرح شده در نمایش نیز از همین ضرورت سرچشمه می‌گیرند.

شکری در مورد تلاش برای خلق نمایشی با کیفیت و جلب رضایت مخاطبان بیان کرد: در این نمایش، پرهیز از سطحی‌نگری که امروزه به عنوان یک آفت در تئاتر رواج یافته، در اولویت قرار داشت. دقت و وسواس در نگارش متن و اجرا، تمرینات سخت و طولانی، و نگرانی از چگونگی ارتباط مخاطب با فضای نمایش، از تبعات این رویکرد هستند. خوشبختانه، بازخوردهای مثبت مخاطبان، خستگی این مسیر دشوار را از ما گرفته و به ادامه راه دلگرممان کرده است. احساس همدلی مخاطب و درک تلاش‌ها برای خلق اثری آبرومند و فاقد ابتذال، بزرگترین پاداش برای ماست.

وی در مورد چالش‌های اجرا توضیح داد: چالش‌های این نمایش را می‌توان از دو جنبه بررسی کرد: اولاً، در شرایطی که سالن‌ها چند اجرا دارند، زمان محدود برای برپایی و جمع‌آوری دکور یک مشکل اساسی است. کمبود فضای ذخیره‌سازی دکور نیز، به درگیری و مشکلاتی میان گروه‌های نمایشی منجر می‌شود. ثانیاً، تحقق ایده‌های ذهنی ما در طراحی صحنه، همواره امکان‌پذیر نیست و اغلب به طراحی‌های ساده و کم‌تأثیر ختم می‌شود. این پرسش پیش می‌آید که آیا این همه هزینه و زحمت ارزشش را دارد؟ اگر نمایش از نظر محتوا و فرم ضعیف باشد، نتیجه‌ای جز اتلاف وقت و هزینه نخواهد داشت.

شکری در مورد تاثیر اجرا بر مخاطب گفت: یکی از مخاطبان، پس از تماشای نمایش، جمله زیبایی به کار برد: «قطرات عرق که از پیشانی شما می‌ریزد، به قطره‌های اشکی تبدیل می‌شود که از چشمان مخاطبان جاری می‌شود.» این دقیقاً همان چیزی است که می‌خواستیم. وقتی با عشق و تلاش فراوان کاری را انجام می‌دهید، بر دل مخاطب خواهد نشست. حرف‌های ما در این نمایش، از جنس حرف‌های درونی و خلوت آدم‌هاست، آنجایی که کسی جز خودشان به آن دسترسی ندارد. برقراری ارتباط با این فضای خصوصی و درونی مخاطب، بزرگترین افتخار برای من است، چرا که همواره هدف اصلی من در تئاتر، برقراری ارتباط عاطفی درست با مخاطب بوده است.

او افزود: سمبل کلیشه‌ای تئاتر، دو چهره معروف غم و شادی است. اما هدف ما فراتر از این است: جریان یافتن نیرویی جادویی از صحنه و لمس روح مخاطب، راهنمایی او در سفری سحرآمیز به دنیایی فراتر از دنیای بیرون، و برانگیختن احساسات مختلف، از لبخند تا اشک، در او. مخاطب با دنیای درونی خود مواجه می‌شود و طعم این تجربه در هیچ جای دیگری قابل حس و لمس نیست. این تجربه فقط در مواجهه من به‌عنوان اجراگر با او به‌عنوان بیننده که جزئی از اجرا می‌شود، شکل می‌گیرد.

کارگردان «ساکورای کاغذی» در مورد وضعیت تئاتر امروز گفت: جنبه مثبت، تلاش و عشق بازیگران و عوامل تئاتر به رغم سختی‌ها و مشکلات است. اما جنبه منفی، سطحی‌نگری و تساهلی است که به دلیل مشکلات، در برخی از آثار دیده می‌شود و برای تئاتر متفکر، یک آفت جدی محسوب می‌شود. خوشبختانه، هنوز بسیاری از اهالی تئاتر در برابر آن مقاومت می‌کنند.

شکری در پایان گفت: تئاتر هنری است که با حضور مخاطب معنا می‌یابد و وضعیت فعلی تئاتر از نظر تعداد مخاطبان، خوب نیست. این چرخه با حضور مخاطب ادامه می‌یابد و در غیر این صورت، تبدیل به پتانسیلی هدر رفته خواهد شد. آسیب‌شناسی این موضوع نیازمند پژوهش جدی است، اما خلاصه‌اش این است که امیدوارم هر نمایشی مخاطبان خود را پیدا کند و مخاطبان نیز از نمایش‌های مورد علاقه خود حمایت کنند تا این ارتباط تداوم یابد.

تهیه‌کننده نمایش «ساکورای کاغذی» علیرضا اصلان و مجری طرح آن سعید سیادت است. مجید شکری، مرتضی دلداده، رزا خلیلی، مریم معصومی نژاد، زهرا حاج حسن، علیرضا اصلان، امیرحسین نورانی و علیرضا قلی‌زاده بازیگران این اثر نمایشی هستند.

خلاصه داستان «ساکورای کاغذی» که تا ۱۲ آذر در تئاتر هامون روی صحنه می‌رود: «تمام چیزهایی که تو را به این تنهایی و غم رسانده‌اند، پاک می‌شوند؟»

کارگردان «ساکورای کاغذی»: سطحی‌نگری و تساهل آفت جدی برای تئاتر متفکر است
کارگردان «ساکورای کاغذی»: سطحی‌نگری و تساهل آفت جدی برای تئاتر متفکر است

مجله خبری تحلیل سبز

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *