ایران با چالش تامین دانههای روغنی مورد نیاز خود مواجه است و بیش از ۹۰ درصد این محصول را از طریق واردات تامین میکند.
این وابستگی شدید به واردات، کشور را در برابر نوسانات قیمتهای جهانی و مشکلات تامین ارز آسیبپذیر کرده است. از سوی دیگر، تولید داخلی دانههای روغنی نیز با چالشهایی مانند کمبود آب، نبود زیرساختهای مناسب و عدم حمایت کافی از کشاورزان مواجه است.
علل وابستگی به واردات دانههای روغنی:
- کاهش تولید داخلی: به دلایلی مانند کمبود آب، تغییر الگوی کشت و عدم حمایت کافی از کشاورزان، تولید داخلی دانههای روغنی کاهش یافته است.
- افزایش تقاضا: با افزایش جمعیت و تغییر سبک زندگی، تقاضا برای روغنهای خوراکی نیز افزایش یافته است.
- نوسانات قیمت جهانی: نوسانات قیمت جهانی دانههای روغنی، تولیدکنندگان داخلی را با چالشهای جدی مواجه کرده است.
راهکارهای افزایش تولید داخلی دانههای روغنی:
- تغییر الگوی کشت: با توجه به محدودیت منابع آبی، لازم است الگوی کشت در کشور تغییر کرده و به سمت کشت محصولات کم آببر مانند کلزا و گلرنگ حرکت کنیم.
- توسعه زیرساختها: ایجاد زیرساختهای لازم برای تولید و فرآوری دانههای روغنی از جمله سیلوها، کارخانههای روغنکشی و مراکز تحقیقاتی، ضروری است.
- حمایت از کشاورزان: ارائه تسهیلات و حمایتهای مالی به کشاورزان برای کشت دانههای روغنی، میتواند انگیزه آنها را برای افزایش تولید افزایش دهد.
- بذرهای اصلاح شده: استفاده از بذرهای اصلاح شده با عملکرد بالا و مقاوم به تنشهای محیطی، میتواند به افزایش تولید کمک کند.
- توسعه تحقیقات: سرمایهگذاری در تحقیقات برای توسعه ارقام جدید دانههای روغنی با عملکرد بالا و سازگاری با شرایط اقلیمی کشور، از دیگر راهکارهای افزایش تولید است.
نتیجهگیری:
کاهش وابستگی به واردات دانههای روغنی و افزایش تولید داخلی، یکی از مهمترین اهداف سیاستهای کشاورزی کشور است. با اتخاذ تدابیر مناسب و حمایت از تولیدکنندگان داخلی، میتوان به این هدف دست یافت. همچنین، افزایش تولید داخلی دانههای روغنی میتواند به ایجاد اشتغال، افزایش درآمد کشاورزان و تامین امنیت غذایی کشور کمک کند.