آشنایی با سردرد و راه های درمان آن

درد سر، یکی از شایع‌ترین مشکلات سلامتی است که تقریباً همه افراد در طول زندگی خود آن را تجربه می‌کنند. عوامل متعددی از جمله استرس، خستگی مفرط، نوسانات هورمونی، رژیم غذایی نامناسب و حتی بیماری‌های زمینه‌ای می‌توانند موجب بروز آن شوند.

سردردها به دو نوع اصلی تقسیم می‌شوند: اولیه و ثانویه. سردردهای اولیه مانند میگرن و تنشی، بیماری‌های مستقل محسوب می‌شوند، در حالی که سردردهای ثانویه نشانه‌ای از بیماری‌های دیگر هستند. شناخت نوع و علت سردرد، کلید مدیریت مؤثر و انتخاب درمان مناسب است.

روش‌های درمانی متعددی برای سردرد وجود دارد و برخی از روش‌ها می‌توانند درد را کاهش دهند یا به درمان کامل منجر شوند. در ادامه، با هم به بررسی انواع سردرد و روش‌های درمانی آن می‌پردازیم.

درد سر چیست؟

درد در ناحیه سر و بالای گردن را درد سر می‌نامند. این درد منشأ عصبی دارد و بسیاری از افراد آن را تجربه می‌کنند. انواع مختلفی از درد سر وجود دارد که بر اساس منشأ درد طبقه‌بندی می‌شوند. هر نوع درد سر علائم خاص خود را دارد که در ادامه به تفصیل بررسی خواهیم کرد.

علائم درد سر شدید چیست؟

درد سر شدید می‌تواند نشانه‌ای از پارگی رگ‌های مغزی، خونریزی مغزی یا تومور مغزی باشد. برای تشخیص دقیق علت درد سر، انجام آزمایش‌های تشخیصی مانند چکاپ کامل درد سر ضروری است.

علل درد سر در زنان

عوامل ژنتیکی نقش مهمی در ابتلای زنان به سردردهای مزمن دارند. بسیاری از افراد مبتلا به این نوع سردرد، در مواجهه با محرک‌های خاص، دچار درد سر می‌شوند. علاوه بر نوسانات هورمونی، کم‌خوابی یا پرخوابی، حذف وعده‌های غذایی، بوهای تند، نور شدید، محیط‌های پر سر و صدا، مصرف الکل، تغییرات شدید آب و هوا، استرس و اضطراب، مصرف بیش از حد قهوه یا قطع ناگهانی آن، مونوسدیم گلوتامات، غذاهای فرآوری‌شده، شیرین‌کننده‌های مصنوعی و محصولات سویا نیز می‌توانند در بروز درد سر نقش داشته باشند.

هشت نوع درد سر خطرناک

میگرن:

میگرن نوعی درد سر ضربانی و شدید است که معمولاً با تهوع، حساسیت به نور و صدا همراه است و می‌تواند تا چند روز طول بکشد.

درد سر تنشی:

درد سر تنشی به صورت احساس سفتی یا فشار در ناحیه سر و گردن خود را نشان می‌دهد که معمولاً ناشی از تنش عضلانی یا استرس است.

درد سر خوشه‌ای:

درد سر خوشه‌ای به صورت شدید و ناگهانی در یک طرف سر رخ می‌دهد و ممکن است با علائم دیگری مانند آبریزش بینی یا قرمزی چشم همراه باشد.

درد سر ناشی از سینوزیت:

این نوع درد سر به علت التهاب سینوس‌ها ایجاد می‌شود و معمولاً با فشار در ناحیه بینی و صورت همراه است.

درد سر ناشی از تومور مغزی:

درد سرهای غیر قابل توضیح و مداوم که ممکن است با علائم عصبی دیگر مانند اختلالات بینایی یا ضعف همراه باشند.

درد سر ناشی از فشار خون بالا:

این نوع درد سر معمولاً در مراحل پیشرفته فشار خون بالا رخ می‌دهد و می‌تواند نشانه‌ای از یک وضعیت پزشکی جدی باشد.

درد سر ناشی از مصرف دارو:

برخی داروها، به‌خصوص در صورت قطع ناگهانی مصرف، می‌توانند موجب درد سرهای مزمن شوند.

درد سر ناشی از عفونت:

عفونت‌هایی مانند مننژیت می‌توانند باعث ایجاد درد سر شدید و سایر علائم جدی شوند که نیاز به درمان فوری دارند.

علت درد در ناحیه پیشانی

درد در ناحیه پیشانی می‌تواند ناشی از فشار عضلانی و درد سر تنشی باشد. تنش و فشار در عضلات گردن و شانه‌ها و همچنین تنش مزمن در عضلات سر و گردن نقش مهمی در ایجاد درد در قسمت بالای سر دارند.

کدام ناحیه درد سر خطرناک است؟

درد سر در هر ناحیه‌ای از سر می‌تواند خطرناک باشد. اما در مواردی مانند درد سر شدید و ناگهانی همراه با سایر علائم، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.

درد سر در سمت راست

درد سر در یک طرف سر لزوماً نگران‌کننده نیست، اما بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا در صورت وجود هرگونه عامل زمینه‌ای، درمان شود. پزشک شما سؤالاتی در مورد زمان، شدت و علائم مرتبط با درد سر شما خواهد پرسید تا علت آن را دقیق‌تر تشخیص دهد. اطلاعات مربوط به زمان و شدت درد سر برای تشخیص و درمان مؤثر بسیار مهم است.

درد سر در سمت چپ

انواع مختلفی از درد سرها وجود دارند که فقط در سمت چپ سر ایجاد می‌شوند، مانند میگرن و درد سر خوشه‌ای. متخصصان مغز و اعصاب درد سر را به دو دسته اولیه و ثانویه طبقه‌بندی می‌کنند:

درد سر اولیه:

در درد سر اولیه، درد اصلی‌ترین علامت است.

درد سر ثانویه:

درد سر ثانویه در اثر اختلالات و مشکلات سلامتی دیگر مانند سکته مغزی، تومور مغزی یا عفونت ایجاد می‌شود و می‌تواند در هر قسمت از سر، از جمله سمت چپ، رخ دهد.

درد سر در دوران بارداری

درد سر در دوران بارداری معمولاً به دلیل استرس، تغییرات هورمونی یا کم‌آبی بدن ایجاد می‌شود. این نوع درد سر معمولاً بی‌خطر است، اما در صورت تداوم یا شدت یافتن، باید با پزشک مشورت کنید.

درد سر میگرنی

درد سر میگرنی، دردی ضربانی است که در یک طرف سر شروع می‌شود و از درد ملایم به درد شدید تبدیل می‌شود. این درد به تدریج شروع می‌شود و با فعالیت جسمی تشدید می‌گردد. در بیش از 40 درصد موارد، در هر دو طرف سر رخ می‌دهد و معمولاً با درد گردن همراه است.

درد سر تنشی

شایع‌ترین نوع درد سر اولیه، درد سر تنشی است که می‌تواند از قسمت تحتانی پشت سر، چشم‌ها، گردن یا سایر گروه‌های عضلانی بدن شروع شود و می‌تواند در هر دو طرف سر تأثیر بگذارد. درد سرهای تنشی حدود 90 درصد از کل درد سرها را تشکیل می‌دهند.

درد سر پیشانی

درد سر پیشانی یکی از انواع شایع درد سر است که علائم خاص خود را دارد و می‌تواند خفیف یا شدید باشد و از شقیقه تا پیشانی را درگیر کند. این نوع درد سر معمولاً ناشی از استرس است و به آن درد سر اپیزودیک نیز گفته می‌شود. گاهی اوقات درد سرهای پیشانی مزمن می‌شوند. درد سر مزمن به درد سری گفته می‌شود که در ماه بیش از 14 بار رخ می‌دهد.

درمان درد سر

• برای درد سرهای گرم قبل از غذا، از آلو تازه یا خشک استفاده کنید.
• بوئیدن عطر بالنگ می‌تواند درد سر را تسکین دهد.
• مالیدن روغن بالنگ نیز مفید است.
• انبه برای انواع درد سر مفید است، اما در مصرف آن افراط نکنید.
• بادام تلخ کوبیده را با سرکه مخلوط کرده و در محل درد قرار دهید.
• برای درد سر ناشی از فشار خون، آلو خیس خورده و پخته شده را با تمر هندی مخلوط کنید.
• برگ، چوب و ریشه زیتون را دم کرده و سر را با آن ماساژ دهید.
• برای تسکین درد سر، برگ و ریشه درخت زیتون را دم کرده و مزمزه کنید.
• سنجد برای درد سرهایی که علامت مشخصی ندارند، مفید است.
• عناب را به مدت 14 روز، روزانه 5 عدد میل کنید.
• برای درد سر ناشی از صفرا، از مخلوط جوشانده عناب، هلیله زرد، هلیله کابلی، تمرهندی، بنفشه، سپستان و تخم خیار استفاده کنید.
• برای درد سر ناشی از سوء هاضمه، از جوشانده عناب، بنفشه و گل پنیرک با ترنجبین استفاده کنید.

درمان درد سر با طب سنتی

• برگ درخت گلابی دم کرده با عسل برای درد سرهایی که علامت مشخصی ندارند، مفید است.
• برای درد سر ناشی از فشار خون بالا، از شربت آبلیمو با گلاب استفاده کنید.
• برای درد سرهای عصبی، از لیموترش به صورت کمپرس استفاده کنید.
• برای درد سر ناشی از صفرا، از شربت نارنج استفاده کنید.
• پوست نارنج خیس خورده در سرکه را به شقیقه‌ها بمالید.
• برای سرگیجه، روزانه سه قاشق شربت نارنج میل کنید.
• گل زالزالک دم کرده قبل از خواب برای سرگیجه مفید است.
• برگ، چوب و ریشه زیتون دم کرده و سر را با آن ماساژ دهید.
• عناب را به مدت 14 روز، روزانه 5 عدد میل کنید.
• برای سرگیجه، از شربت آبلیمو استفاده کنید.

مجله خبری تحلیل سبز