سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد، در نامه‌ای رسمی به دبیرکل سازمان ملل و رئیس شورای امنیت، با استناد به اعترافات اخیر ایالات متحده، بر لزوم جبران کامل خسارت‌های وارده به ایران و شهروندان آن توسط آمریکا تأکید کرد. این نامه پس از اذعان واشنگتن به نقش محوری خود در حملات تجاوزکارانه رژیم صهیونیستی علیه تأسیسات هسته‌ای صلح‌آمیز ایران، خواستار پاسخگویی حقوقی و کیفری آمریکا و رژیم صهیونیستی شده است.
اعتراف آمریکا به نقش محوری در حملات و درخواست جبران خسارت ایران
امیرسعید ایروانی، در مکاتبه خود با نهادهای بین‌المللی، به دو اعتراف کلیدی از سوی مقامات آمریکایی اشاره کرده است که مبنای اصلی مطالبه جبران خسارت ایران قرار گرفته است. نخستین مورد، اظهارات علنی رئیس‌جمهور ایالات متحده در تاریخ ۶ نوامبر ۲۰۲۵ است که صراحتاً به مسئولیت و نقش محوری آمریکا در اقدامات تجاوزکارانه رژیم صهیونیستی علیه جمهوری اسلامی ایران اذعان کرده است.
دومین اعتراف مهم، بیانیه مطبوعاتی نیروی هوایی آمریکا در ۲۵ نوامبر ۲۰۲۵ است که برای اولین بار به صورت رسمی، مشارکت مستقیم خود را در حملات ماه ژوئن ۲۰۲۵ علیه تأسیسات هسته‌ای کاملاً صلح‌آمیز و تحت پادمان ایران در فردو، نطنز و اصفهان تأیید کرده است. در این بیانیه آمده بود که «یگان ۳۴ در ماه ژوئن مأمور شد در خلال عملیات موسوم به چکش نیمه‌شب، بسته‌ای عملیاتی شامل بمب‌افکن‌های بی-۲ اسپیریت را برای هدف قرار دادن سایت‌های هسته‌ای زیرزمینی اسکورت کند.» همچنین، اسکادرانی از جنگنده‌های اف-۳۵ به خلبانی یگان ۳۸۸ به عنوان اولین هواگردی که در تاریخ ۲۲ ژوئن وارد حریم هوایی ایران شد، بمب‌افکن‌ها را تا مناطق هدف اسکورت کرده‌اند. این افشاگری‌ها، به زعم نماینده ایران، جبران خسارت ایران را به یک مطالبه قطعی تبدیل می‌کند.
مبانی حقوقی مطالبه جبران خسارت‌های ایران از آمریکا
سفیر ایروانی در نامه خود تأکید کرد که این اقدامات تجاوزکارانه، که با هماهنگی ایالات متحده و توسط رژیم صهیونیستی صورت گرفته است، نقض آشکار ماده ۲ بند ۴ منشور ملل متحد محسوب می‌شود. این ماده، هرگونه تهدید یا استفاده از زور علیه تمامیت ارضی یا استقلال سیاسی هر کشوری را ممنوع می‌کند. حملات مورد بحث، شامل اهداف غیرنظامی و با بی‌اعتنایی فاحش به اصول بنیادین حقوق بین‌الملل و حقوق بین‌الملل بشردوستانه انجام شده است.
مطابق حقوق بین‌الملل، آمریکا به دلیل نقض‌های مزبور، مکلف به جبران کامل خسارت‌های وارده به ایران و شهروندان آن، شامل خسارات مادی و معنوی است. این تعهد شامل «اعاده وضع به حال سابق» (Restitution) و همچنین «جبران خسارت» (Compensation) می‌باشد.
اعاده وضع به حال سابق: به معنای بازگرداندن شرایط به وضعیت پیش از وقوع عمل متخلفانه و ترمیم آسیب‌ها است.
جبران خسارت: پرداخت غرامت مالی برای زیان‌هایی است که امکان اعاده به حال سابق وجود ندارد یا کافی نیست.
ابعاد مسئولیت و پیگیری‌های حقوقی برای جبران خسارت‌های ایران
نماینده دائم ایران در سازمان ملل، علاوه بر مسئولیت دولت آمریکا، به مسئولیت کیفری فردی مقامات و اشخاص ایالات متحده که در ارتکاب نقض‌های شدید حقوق بین‌الملل بشردوستانه، به‌ویژه «جنایت تجاوز»، مشارکت داشته‌اند، اشاره کرد. «جنایت تجاوز» در حقوق بین‌الملل به معنای برنامه‌ریزی، آغاز یا اجرای یک عمل تجاوزکارانه است که با نقض آشکار منشور ملل متحد، توسط یک کشور علیه حاکمیت، تمامیت ارضی یا استقلال سیاسی کشور دیگری صورت می‌گیرد.
جمهوری اسلامی ایران، حق کامل و غیرقابل‌تردید خود را برای پیگیری از طریق تمامی مسیرهای حقوقی موجود به منظور ایجاد سازوکار پاسخگویی برای مسئولان و تأمین جبران کامل همه خسارت‌ها و زیان‌های وارده ناشی از این «فعل بین‌المللی متخلفانه» محفوظ می‌دارد. این نامه همچنین از دبیرکل سازمان ملل متحد و شورای امنیت می‌خواهد تا با توجه به مسئولیت خود در حفظ صلح و امنیت بین‌المللی، اقدامات مقتضی را برای تضمین پاسخگویی ایالات متحده و رژیم صهیونیستی در قبال این نقض‌های فاحش اتخاذ کرده و عاملان این جنایات را به دست عدالت بسپارند. سکوت نهادهای بین‌المللی در قبال چنین اعترافات رسمی، از نظر ایران، غیرقابل قبول است و می‌تواند به تضعیف اصول حقوق بین‌الملل منجر شود.
مطالب مرتبط
- ارتودنسی برای ایجاد فضای مناسب ایمپلنت دیجیتال
- وزیر خارجه اسرائیل: تل‌آویو فعلاً برنامه‌ای برای حمله به ایران ندارد؛ تهران از آمادگی کامل دفاعی خبر می‌دهد
- ترامپ از آمادگی خود برای آغاز گفت‌و‌گو با مادورو خبر داد؛ چرخشی غیرمنتظره در سیاست واشنگتن؟
- ترامپ از آمادگی خود برای آغاز گفت‌و‌گو با مادورو خبر داد؛ چرخشی غیرمنتظره در سیاست واشنگتن؟
ریحانه قیاسی، یکی از خبرنگاران پرتلاش و بااستعداد مجله خبری است که با نگاهی دقیق و تحلیلی، به پوشش رویدادهای مهم می‌پردازد. او با تخصص در حوزه‌های فرهنگی و اجتماعی، و…همواره سعی دارد تا با گزارش‌های عمیق و مصاحبه‌های تأثیرگذار، صدای اقشار مختلف جامعه باشد.
دقت، پشتکار و علاقه فراوان ریحانه به کارش، او را به یکی از اعضای کلیدی تیم تحریریه تبدیل کرده است. او با قلمی روان و حرفه‌ای، به بررسی مسائل روز می‌پردازد و مقالاتش همواره مورد توجه خوانندگان قرار می‌گیرد.