پکن، چین – در بحبوحه تنش‌های فزاینده تجاری با ایالات متحده، پکن امروز دوشنبه خود را برای استقبال از رهبران بلندپایه آمریکای لاتین آماده می‌کند تا در نشستی مهم، روابط اقتصادی و سیاسی خود را با این منطقه تقویت بخشد. این گردهمایی، که از سه‌شنبه رسماً آغاز می‌شود، نشانه‌ای از تلاش چین برای ایجاد جبهه‌ای متحد در برابر سیاست‌های تعرفه‌ای اخیر واشنگتن است و به عنوان بخشی از استراتژی گسترده‌تر پکن برای نفوذ در حوزه نفوذ سنتی آمریکا تلقی می‌شود.
در سالیان اخیر، چین به شکلی چشمگیر همکاری‌های اقتصادی و سیاسی خود را با کشورهای آمریکای لاتین توسعه داده است. این رویکرد، به خصوص در پاسخ به موج تعرفه‌های اعمال شده توسط دولت دونالد ترامپ، با هدف ایجاد یک هم‌صدایی جهانی علیه یک‌جانبه‌گرایی اقتصادی دنبال می‌شود. اکنون، بیش از دو سوم کشورهای آمریکای لاتین به برنامه زیرساختی عظیم یک تریلیون دلاری “کمربند و جاده” چین پیوسته‌اند. این همکاری‌ها تا آنجا پیش رفته است که چین اکنون از ایالات متحده پیشی گرفته و به بزرگترین شریک تجاری کشورهایی نظیر برزیل، پرو و شیلی تبدیل شده است.
استقبال از رهبران منطقه پیش از آغاز رسمی نشست
نشست مشترک میان چین و جامعه ۳۳ عضوی کشورهای آمریکای لاتین و حوزه کارائیب (CELAC) قرار است به‌طور رسمی از روز سه‌شنبه آغاز شود. با این حال، پکن از پیش از آغاز رسمی، میزبان شماری از رهبران برجسته منطقه بوده است. لوئیس ایناسیو لولا داسیلوا، رئیس‌جمهور برزیل، از جمله اولین مهمانان عالی‌رتبه بود که روز شنبه برای یک سفر رسمی پنج‌روزه وارد پکن شد. لولا از زمان بازگشت به قدرت در اوایل سال ۲۰۲۳، تلاش کرده است تا روابط کشورش را هم با چین و هم با ایالات متحده بهبود بخشد و به نوعی سیاست خارجی “متوازن” را دنبال کند.
اوج‌گیری تجارت جنوب-شرق: از سویا تا نیمه‌هادی
روابط تجاری برزیل و چین به طور چشمگیری رشد کرده است. طبق داده‌های کامترِید سازمان ملل، صادرات برزیل به چین در سال گذشته از ۹۴ میلیارد دلار فراتر رفت. این قدرت کشاورزی آمریکای جنوبی عمدتاً سویا و سایر کالاهای اولیه را به چین صادر می‌کند، در حالی‌که غول آسیایی نیز در ازای آن، محصولات با فناوری بالا نظیر نیمه‌هادی، تلفن، خودرو و دارو به برزیل می‌فروشد. این تبادل تجاری گسترده نشان‌دهنده عمق نفوذ اقتصادی چین در این منطقه است.
در ادامه استقبال از هیئت‌های عالی‌رتبه، امروز دوشنبه وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، میزبان همتای کوبایی خود، برونو رودریگز پارییا، در مهمانسرای مجلل دیائویوتای پکن برای گفت‌وگوهای دوجانبه بود. انتظار می‌رود رهبران دیگری نیز در این نشست حضور یابند، از جمله گوستاوو پترو، رئیس‌جمهور کلمبیا، و گابریل بوریچ، رئیس‌جمهور شیلی. لازم به ذکر است که گوستاوو پترو هفته گذشته اعلام کرد که قصد دارد در دیدار با شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین، “نامه تفاهم” برای پیوستن کلمبیا به برنامه “کمربند و جاده” را امضا کند.
چین و آمریکای لاتین: پیوندی استراتژیک در برابر یک‌جانبه‌گرایی
وزارت امور خارجه چین اعلام کرده است که شی جین‌پینگ در مراسم افتتاحیه نشست روز سه‌شنبه سخنرانی خواهد کرد. یک مقام ارشد این وزارتخانه روز یکشنبه با تاکید بر رویکرد استراتژیک پکن به روابط با آمریکای لاتین، گفت: “پکن همواره از دیدگاهی راهبردی و بلندمدت به توسعه روابط چین و آمریکای لاتین نگاه کرده است.”
این مقام چینی در یک نشست خبری افزود: “مردم آمریکای لاتین و کارائیب می‌خواهند سرزمین خود را بسازند؛ نه اینکه حیاط خلوت کشور دیگری باشند. چین مایل به تقویت ارتباط و هماهنگی با کشورهای آمریکای لاتین در برابر تعرفه‌های آمریکاست و می‌خواهد با هم برای مقابله با یک‌جانبه‌گرایی و زورگویی اقتصادی تلاش کنند.” این سخنان به روشنی نشان می‌دهد که چین به دنبال ایجاد یک ائتلاف منطقه‌ای قدرتمند برای مقابله با نفوذ اقتصادی و سیاسی آمریکا است و این نشست در پکن، گامی مهم در این راستا تلقی می‌شود. پیام اصلی پکن به آمریکای لاتین، دعوت به یک همکاری دوجانبه بر اساس احترام متقابل و منافع مشترک، به دور از وابستگی‌های سنتی است. این رویکرد می‌تواند در بلندمدت، توازن قدرت اقتصادی و سیاسی را در صحنه بین‌المللی دستخوش تغییر کند.