بحث مدیریت تعارض منافع در سازمان غذا و دارو، در نشستی اخیر به چالش کشیده شد. به جای ارائه راهکار، برخی شرکتکنندگان حتی آن را امری مثبت قلمداد کردند! این در حالیست که یک استاد سیاستگذاری سلامت دانشگاه علوم پزشکی تهران، ضمن اذعان به ضرورت مدیریت این تعارض، داشتن سهامدار در شرکتهای دارویی برای رئیس سازمان را مشروط به شفافیت و آزادی مطبوعات دانست. اما آیا این دو شرط در ایران محقق است؟ آیا نمونه مشابهی از چنین وضعیتی در سازمانهای نظارتی دارویی جهان یافت میشود؟
محمود نجفی عرب، داروساز و رئیس اتاق تهران، صراحتا به تعارض منافع ناشی از حضور پزشکان یا داروسازان در رأس سازمان غذا و دارو اشاره کرد. نکته قابل توجه این است که از آغاز فعالیت این سازمان، ریاست آن همواره بر عهده داروسازان بوده است. وی همچنین تأکید کرد که تا زمانی که “امضاهای طلایی” در سیستم حکمرانی وجود دارند، مدیریت تعارض منافع امکانپذیر نیست.
احمد آتشهوش، رئیس کمیسیون حقوقی اتاق ایران، به نبود قانون مشخص در این زمینه و مسکوت ماندن طرحهای مرتبط در مجلس به دلیل همین تعارض منافع اشاره کرد. این پرسش مطرح میشود که در نبود قانون و با وجود احتمال فساد، چه باید کرد؟ آیا باید سکوت پیشه کرد یا مطالبهگری را افزایش داد؟
رئیس اتحادیه بازرگانان تجهیزات پزشکی، به صراحت پیشنهاد داد که برای حل این مشکل، رئیس سازمان غذا و دارو نباید داروساز باشد. در مقابل، نظری عجیب از سوی یکی از اعضای هیئت علمی دانشکده داروسازی شنیده شد که تعارض منافع را عاملی برای رشد و پیشرفت دانست! رئیس انجمن داروسازان تهران نیز ضمن اذعان به وجود مشکل، از ارائه راهکار مشخص خودداری کرد. به نظر میرسد که مسئله مدیریت تعارض منافع در سازمان غذا و دارو نیازمند توجه جدیتر و اقدامات اساسیتر است.