در دنیایی که تغییرات اقلیمی و حفاظت از تنوع زیستی به یکی از اولویت‌های اصلی تبدیل شده‌اند، کشورهای اروپایی با اقدامی بی‌سابقه در سال ۲۰۲۲، به تخریب ۳۲۵ سد اقدام کرده‌اند. این تصمیم، که نشان‌دهنده تغییر نگرش جدی به مسائل محیط زیستی است، در پاسخ به نگرانی‌های فزاینده درباره اثرات منفی سدسازی بر تنوع زیستی و سلامت اکوسیستم‌های آبی اتخاذ شده است.
بازگشت حیات به رودخانه‌ها با حذف سدها
یکی از شاهدان بارز این تحول بزرگ، رودخانه هیتولانیوکی در فنلاند است، جایی که بلافاصله پس از تخریب سدها، جمعیت ماهی سالمون شروع به بازگشت کرد. این موفقیت، که پس از دهه‌ها غیبت شاهد بازگشت سالمون‌ها بود، اشک شوق در چشمان دوست‌داران محیط زیست حلقه زد.
عوامل موثر در تصمیم به حذف سدها
این رویکرد نوین، علاوه بر تاثیرات زیست محیطی، به دلایل اقتصادی نیز برمی‌گردد. سدهای مورد نظر، که بیشتر در پایان عمر عملیاتی خود قرار داشتند یا هزینه‌های نگهداری آن‌ها بیش از منافع تولید انرژی بود، به‌عنوان کاندیدای اصلی برای تخریب انتخاب شدند. این اقدامات، الهام گرفته از موفقیت‌های مشابه در ایالات متحده، نویدبخش آینده‌ای روشن‌تر برای حفاظت از رودخانه‌ها است.
قانون احیای طبیعت کمیسیون اروپا
این حرکت به‌طور خاص در قانون احیای طبیعت کمیسیون اروپا جای گرفته و هدف از آن، رسیدن به جریان آزاد ۲۵ هزار کیلومتر از رودخانه‌ها تا سال ۲۰۳۰ است. این اقدامات، تلاش‌ها برای ایجاد تعادل بین تولید انرژی پایدار و حفاظت از تنوع زیستی را نشان می‌دهد.
تأثیرات منفی سدسازی بر محیط زیست
بررسی‌ها نشان داده‌اند که سدسازی، به‌ویژه بر روی رودخانه‌های بزرگ، تاثیرات منفی عمده‌ای بر روی تنوع زیستی دارد. این موانع، جلوی جریان آب، حرکت ماهی‌ها و جابجایی رسوبات و مواد مغذی را می‌گیرند و به تدریج به کاهش تنوع زیستی آبزیان و اکوسیستم‌های وابسته به آن‌ها منجر می‌شوند.
رویکرد جهانی و چالش‌های پیش رو
در حالی که اروپا پیشرو در حذف سدها است، نگرانی‌هایی در خصوص ساخت سدهای جدید در سایر نقاط جهان وجود دارد. این مسئله، نیاز به توازن بین توسعه انرژی پایدار و حفاظت از محیط زیست را بیش از پیش نمایان می‌کند.
در نهایت، اقدامات اخیر اروپا در زمینه حذف سدها نه تنها برای بازگشت زندگی به رودخانه‌ها بلکه به‌عنوان یک الگو برای تعادل بین توسعه و حفاظت از محیط زیست، اهمیت دارد. این رویکرد، نشان‌دهنده یک گام بزرگ به سمت احیای اکوسیستم‌های آبی و حفاظت از تنوع زیستی برای نسل‌های آینده است.
با احترام ، مجله خبری تحلیل سبز
