چاقی، معضلی رو به گسترش در ایران: هشدار رئیس انجمن پیشگیری و درمان چاقی
رئیس انجمن پیشگیری و درمان چاقی ایران، فریدون عزیزی، با اشاره به نهمین کنگره پیشگیری و درمان چاقی که از ۲۸ تا ۳۰ آذر در مرکز همایشهای دانشگاه شهید بهشتی برگزار میشود، زنگ خطری جدی برای شیوع روزافزون چاقی و دیابت در کشور به صدا درآورد. وی با تأکید بر جایگاه این دو بیماری در صدر دغدغههای سلامت جهانی، به دستاوردهای قابل توجه نظام سلامت ایران در کنترل بیماریهای عفونی طی چهار دهه گذشته اشاره کرد و افزود که به رغم زیرساختهای گسترده، چاقی به عنوان یک عامل خطر برای بیماریهای مزمن، با سرعت نگرانکنندهای در حال افزایش است و در آیندهای نزدیک، بار سنگینی را بر دوش نظام سلامت کشور خواهد گذاشت.
عزیزی با بیان اینکه مقابله با این معضل، اولویتی اساسی در حوزه پیشگیری اولیه و ثانویه محسوب میشود، از نهمین کنگره پیشگیری و درمان چاقی به عنوان بستری برای ارائه آخرین دستاوردهای علمی و راهکارهای عملی برای مهار این اپیدمی یاد کرد. این کنگره با همکاری معاونت بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برگزار میشود و متخصصان، پژوهشگران و مسئولین مرتبط را به مشارکت دعوت میکند.
وی افزایش وزن و تجمع چربی بدن را در اثر عوامل محیطی و ژنتیکی، به عنوان عامل اصلی چاقی معرفی کرد و شاخص توده بدنی را به عنوان معیار اصلی سنجش آن برشمرد. عزیزی تأثیر عوامل ژنتیکی و اپیژنتیکی، سبک زندگی مادر در دوران بارداری و تغییرات وزن در این دوره، و همچنین بیماریهای غیرواگیر در سه سال اول زندگی کودک را بر بروز چاقی قابل توجه دانست. همچنین، مصرف غذاهای پرکالری و شیرین را در کاهش توانایی خودتنظیمی بدن متهم کرد.
رئیس انجمن، شیوع چاقی در تهران را حدود ۷۰ درصد در افراد بالای ۲۰ سال اعلام کرد و افزود که در این کلان شهر، حدود ۴۵ درصد اضافه وزن و ۲۵ درصد چاقی دارند. وی شیوع این معضل را در مناطق شهری و روستایی ایران بالا توصیف کرد و افزود که در افراد بالای ۳۰ سال در مناطق شهری، تا ۸۲ درصد و در روستاهای تهران تا ۷۲ درصد، و حتی در روستاهای دورافتاده تا ۴۴ درصد، اضافه وزن یا چاقی وجود دارد. با این حال، وی ضمن اذعان به بالاتر بودن میانگین شیوع چاقی در ایران نسبت به میانگین جهانی، به کاهش فاصله ایران با کشورهای پیشرفته و برخی کشورهای عربی در این زمینه اشاره کرد.
عزیزی با تأکید بر اهمیت پیشگیری، دوران بارداری و نوزادی را از مهمترین دورهها برای پیشگیری از چاقی در کودکان نامید. وی سیگار کشیدن مادر، افزایش وزن زیاد در دوران بارداری، دیابت بارداری، شیر ندادن مادر به کودک کمتر از ۱۲ ماه، خواب کمتر از ۱۲ ساعت کودک و تولد با سزارین را از جمله عوامل مؤثر در چاقی کودکان برشمرد. همچنین، رعایت رژیم غذایی سالم و فعالیت بدنی مناسب در دوران کودکی و نوجوانی، به ویژه تا ۸ سالگی را برای پیشگیری از چاقی در بزرگسالی، ضروری دانست. در نهایت، وی اصلاح سبک زندگی، برنامهریزیهای راهبردی در دوران بارداری و تعیین دقیق شاخص توده بدنی را از مهمترین راههای پیشگیری از چاقی عنوان کرد.